काठमाडौं । एकबेला यस्तो थियो– अहिले जस्तो संचारमाध्यमको ‘बिगबिगी’ थिएन । धार्मिक प्रवचनदेखि गीत सुन्नका लागिसमेत रेडियो नेपालको प्रसारण तालिका सुनेर पर्खनुपथ्र्यो ।
गाउँघर, सहरबजार– सबैतिर रेडियो नेपालनै घन्कन्थ्यो । त्यतिबेला झिसमिसेदेखि मध्यरातमसम्म गुन्जिरहने एउटा कर्णप्रिय आवाज थियो– नवराज लम्सालको ।
साहित्यिक कार्यक्रम मधुवन होस् या सुरसंगम, बिहानै बज्ने धार्मिक कार्यक्रम होस् वा रात्रिकालीन सेवा, कहिले प्रधानमन्त्रीसँग जनतालाई सिधा कुरा गराउने त कहिले प्रत्यक्ष प्रसारण गर्न गाउँ–बस्ती, पाखा–पखेरा डुलिहिँड्ने चर्चित सञ्चारकर्मी लम्सालले रेडियो नेपाल छाडेको पनि करिब दुई वर्ष भयो । पाँचवर्ष सेवाअवधि बाँकी रहँदै उनले रेडियो नेपालको निर्देशक पद त्यागे अर्थात् रेडियो नेपाल छाडे ।
हो, उनलाई गाडीसहितको अनेक सरकारी सुविधाभन्दा गाउँबस्ती डुलेर साहित्य सिर्जनामा पौडी खेल्दै अघि बढ्न मन लाग्यो । सरकारी जोगिरको चौघेराभन्दा माथि उठेर स्वच्छन्द उड्न मन लाग्यो । र त उनले सेवाअवधि बाँकीहुँदै रेडियो नेपालको जागिर छाडे ।
जागिर छाडेकोमा उनलाई एकचिम्टि पछुतो छैन । बरु मख्ख छन् । भन्छन्, ‘जागिर छाड्न पाँच वर्ष ढिला गरेछु । पहिल्यै जागिर छाड्न पाएको भए अहिलेभन्दा धेरै सिर्जना गर्न सक्नेरहेछु ।’
एकखाले मान्छेले उनलाई चर्चित रेडियोकर्मीका रुपमा चिन्छन् भने अर्काखालेले कवि, गीतकार तथा लेखकका रुपमा चिन्छन् । खासमा लम्साल यस्ता व्यक्तित्व हुन्– जसमा सञ्चारकर्मसँगै साहित्य घोलिएको छ । उनी आफैं भन्छन्, ‘मलाई कवि नवराज लम्साल भन्दा जत्तिको आनन्द अरु कुनै परिचयले दिन सक्दैन ।’
हो, लम्सालका कर्ण, अग्नि र धरा गरी तीनवटा महाकाव्य प्रकाशित छन् । २०७८ सालको मदन पुरस्कार पाउन सफल कृति अग्निका सर्जक हुन्, उनी ।
उनका ‘पाइलैपिच्छे सगरमाथा, कविता संग्रह’, ‘धुनभित्र, धुनबाहिर, गीतिसंग्रह’सहित विभिन्न सातवटा साहित्यिक कृति प्रकाशित छन् भने उनले लेखेका करिब पाँच सयभन्दा बढी गीत रेकर्ड भएका छन् । र, लम्सालले नेपाली साहित्यमा विद्यावारिधि गरेका छन् ।
हेर्नुहोस्, डाक्टर नवराज लम्सालसँगको अन्तरंग कुराकानी
